بررسی تاثیر چرخه تجاری بر رابطه انتخاب ساختار سرمایه با سودآوری و مالکیت نهادی

چکیده:

در بررسی ساختار سرمایۀ شرکت­ها تلاش می­شود تا ترکیب منابع مالی مختلف مورد استفادۀ آنها در تأمین مالی فعالیت­ها و سرمایه­گذاری­های مورد نیاز، تبیین شود و ساختار سرمایه ارتباط نزدیکی با مساله چرخه تجاری شرکت دارد. از سوی دیگر، مالکیت شرکت های کنونی در اختیار گروه های مختلفی است که هرکدام اهداف متفاوتی را دنبال می کنند، ممکن است که آنها شیوه های متفاوتی را برای تامین مالی خود به کار گیرند. هدف این پژوهش عبارت است از بررسی تاثیر چرخه تجاری بر رابطه انتخاب ساختار سرمایه با سود آوری و مالکیت نهادی می­باشد. یافته­های این پژوهش بر اساس اطلاعات 119 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی سال­های 1383 تا 1392 است و با استفاده از تحلیل رگرسیونی چند متغیره صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می­دهد در هر یک از مراحل چرخه تجاری شرکت­ها (رشد، بلوغ و افول) رابطه منفی با سودآوری شرکت وجود دارد. این نتایج حاکی از این است که، شرکت­ها هنگامی که وضعیت سودآوری ثباتی ندارند تامین مالی از طریق بدهی­ را ترجیح می­دهند. علاوه برآن در هر یک از مراحل  چرخه تجاری شرکت­ها (رشد، بلوغ و افول) مالکان نهادی رابطه منفی با ساختار سرمایه دارد این استدلال می شود ، نقشی که مالکان نهادی در نظارت شرکت­ها دارند انتخاب ساختار سرمایه از طریق اهرم مناسبتر باشد. از دیگر نتایج نشان داد که اندازه شرکت در تمام مراحل چرخه تجاری رابطه مثبتی با اهرم مالی دارد. این بیان می­کند که، شرکت­های بزرگتر می­توانند اهرم بالاتری استفاده کنند. همچنین یافته ها نشان داد که، اهرم مالی رابطه منفی با دارایی­های ثابت مشهود در هریک از مراحل چرخه تجاری (افول ، رشد و بلوغ) دارد می­توان استدلال کرد که شرکت­های با دارایی­های ثابت زیاد، کمتر اقدام به استقراض (اهرم مالی) می­کنند.

واژگان کلیدی: ساختار سرمایه، چرخه تجاری، سود آوری، مالکان نهادی.

بررسی تاثیر چرخه تجاری بر رابطه انتخاب ساختار سرمایه با سودآوری و مالکیت نهادی

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

چکیده. 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه. 3

1-2-بیان مسئله. 4

1-3-اهمیت و ضرورت انجام تحقیق.. 6

1-4-سوالات تحقیق.. 7

1-5- اهداف تحقیق.. 7

1-6- فرضیه های تحقیق.. 7

1-7- استفاده کنندگان از نتایج تحقیق.. 8

1-8- قلمرو تحقیق.. 8

1-9- روششناسی تحقیق.. 8

1-10- جامعه آماری و نمونه تحقیق.. 9

1-11- مدل تحقیق.. 9

1-12- متغیرهای تحقیق.. 10

1-12-1- متغیر وابسته: 10

1-12-2- متغیرهای مستقل تحقیق.. 10

1-12-2-1- سود آوری شرکت... 10

1-12-2-2- مالکیت نهادی.. 10

1-12-2-3- داراییهای مشهود. 10

1-12-2-4- اندازه شرکت... 10

1-12-3- متغیر کنترلی.. 10

1-12-4- مراحل محاسبه چرخه تجاری شرکت... 10

1-13- تعریف عملیاتی متغیرها: 11

1-13-1-ساختار سرمایه: 11

1-13-2-چرخه تجاری: 11

1-13-3-مالکیت نهادی: 11

1– 14- ساختار کلي تحقيق.. 11

1-15- خلاصه فصل.. 12

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه. 14

2-2- تئوری چرخه تجاری.. 14

2-3- مراحل چرخه تجاری.. 16

2-3-1- مرحله تولد یا ظهور. 16

2-3-2- مرحله رشد. 16

2-3-3- مرحله بلوغ. 17

2-3-4- مرحله افول. 18

2-4- ساختار سرمایه. 18

2-5- تئوری ساختار سرمایه. 19

2-5-1- نظریه سنتی ساختار سرمایه. 20

2-5-1-1- نظریه سنتی.. 20

2-5-1-2- نظریه سود خالص عملیاتی.. 21

2-5-1-3- نظریه سود خالص.... 22

2-5-1-4- نظریه میلر و مودیلیانی.. 23

2-5-1-4-1- هزینه ورشکستگی.. 25

2-5-1-4-2- هزینه نمایندگی.. 26

2-5-2- نظریههای نوین ساختار سرمایه. 27

2-5-2-1- تئوری توازن ثابت یا پایدار. 27

2-5-2-2- تئوری ترجیحی (سلسه مراتبی). 28

2-5-2-3- تئوری هزینه نمایندگی.. 29

2-5-2-4- تئوری زمانبندی بازار. 29

2-5-2-5-اندازه شرکت... 30

2-6- تئوری ساختار مالکیت... 31

2-6-1- مالکیت نهادی.. 31

2-7- سهامداران نهادی.. 34

2-8-انواع سهام داران نهادی.. 36

2-8-1- منفعل (حساس به فشار یا موقت). 36

2-8-2- فعال (غیرحساس به فشار). 36

2-9- پیشینه تحقیق.. 37

2-9-1- تحقیقات انجام شده در خارج از كشور. 37

2-9-2- تحقیقات داخلی.. 40

2-10- خلاصه فصل.. 42

فصل سوم: روش تحقیق

3-1- مقدمه. 44

3-2- روش تحقیق.. 44

3-3- روش گردآوری اطلاعات.. 44

3-4- جامعه آماری و برآورد حجم نمونه. 45

3-5- سوالهای تحقیق.. 46

3-6- اهداف تحقیق.. 46

3-7- فرضیات تحقیق.. 46

3-8- مدل تحقیق.. 47

3-9- 2- متغیرهای مستقل.. 48

3-9- 2-1- سود آوری شرکت... 48

3-9- 2-2- مالکیت نهادی.. 48

3-9- 2-3- داراییهای مشهود. 48

3-9- 2-4- اندازه شرکت... 48

3-9- 3- متغیر کنترلی.. 48

3-10- مراحل محاسبه چرخه تجاری شرکت... 48

3-11- خلاصه فصل.. 49

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادهها

4-1- مقدمه. 51

4-2- طبقهبندی شرکتها 51

4-3- آمار توصیفی.. 52

4-4- آزمون مانایی متغیرهای تحقیق.. 52

4-5-آزمون همبستگی بین متغیرهای تحقیق.. 53

4-6-نتایج آزمون F لیمر و آزمون هاسمن.. 55

4-7- نتایج آزمون فرضیه های اول و سوم. 56

4-8- نتایج آزمون فرضیههای دوم و چهارم. 58

4-9- نتایج آزمون فرضیه پنجم و ششم. 59

4-10- خلاصه نتایج آزمون فرضیهها 60

4-11- خلاصه فصل.. 60

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها

5-1- مقدمه. 62

5-2- خلاصه و نتیجهگیری.. 62

5-3-پیشنهادها 65

5-3-1- پیشنهادهای کاربردی تحقیق.. 65

5-3-2- پیشنهادهایی برای تحقیقهای آتی.. 66

5-4- محدویتهای تحقیق.. 66

فهرست منابع

منابع فارسی.. 68

منابع انگلیسی.. 70

فهرست جدول ها

عنوان                                                                                                                صفحه

جدول شماره 4-1-مدل چرخه عمر شرکت.. 51

جدول شماره 4-2، نتایج آمار توصیفی متغیرهای تحقیق. 52

جدول شماره 4-3، نتایج آزمون مانایی متغیرهای تحقیق. 53

جدول شماره 4-4، نتایج ضریب همبستگی بین متغیرهای تحقیق در مراحل بلوغ. 54

جدول شماره 4-5، نتایج ضریب همبستگی بین متغیرهای تحقیق در مراحل رشد. 54

جدول شماره 4-6، نتایج ضریب همبستگی بین متغیرهای تحقیق در مراحل افول. 54

جدول شماره 4-7، نتایج آزمون چاو برای تخمین نوع دادهها 55

جدول شماره 4-8، نتایج آزمون هاسمن برای تخمین نوع دادهها 55

جدول 4-9، نتايج آزمون فرضیه اول وسوم در مرحله رشد. 57

جدول 4-10، نتايج آزمون فرضیه اول وسوم در مرحله افول. 58

جدول 4-11، نتايج آزمون فرضیه دوم و چهارم در مرحله بلوغ. 59

جدول 4-12، خلاصه نتایج آزمون فرضیههای تحقیق. 60

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                صفحه

نمودار 2-1- رابطه بین قابلیت انعطاف و كنترل پذیری در چرخه حیات واحد