نقش فعالیتهای گردشگری بر تغییرات کالبدی روستا شهرها (اوشان- فشم- میگون)

رشته:  جغرافیا     گرایش:برنامه ریزی روستایی

پایان نامه 

عنوان:

نقش فعالیتهای گردشگری بر تغییرات کالبدی روستا شهرها(مطالعه موردی: اوشان- فشم- میگون)

چکیده نقش فعالیتهای گردشگری بر تغییرات کالبدی روستا شهرها(مطالعه موردی: اوشان- فشم- میگون) : گردشگری روستایی با توجه به ظرفیت های طبیعی و فرهنگی موجود در روستاها، می تواند نقش مهمی در تجدید حیات روستاها، ایجاد اشتغال و درآمد برای روستائیان، حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخی، کمک به فراهم شدن خدمات زیربنایی، تشویق توسعه سایر بخشهای اقتصادی، تنوع بخشی به فعالیتهای اقتصاد روستایی و در نهایت توسعه یکپارچه و پایدار روستا ایفا نماید (ادبی، 1391: 12). اثرات و پیامدهای گردشگری اغلب در یک چارچوب نظریه ای شامل اثرات اقتصادی، اجتماعی ـ فرهنگی و کالبدی ـ زیست محیطی بررسی می شوند که هیچ گاه جدا از یکدیگر نیستند. این اثرات در یک حوزه تعاملی با «اثرات اجتماعی» عمل می کنند (رضوانی، 1387: 90-89). یکی از شایعترین اثرات گردشگری در کشور ما و در روستاهای میزبان گردشگری تغییرات کالبدی است، تغییراتی چون، تغییرات کاربری اراضی و پیامدهای اکولوژیکی آن، ساخت و سازهای بی رویه، کاهش تولیدات کشاورزی، تغییر اشتغال از کشاورزی به اشتغال خدماتی وابسته به گردشگری، تغییر فضاهای معیشتی، افزایش کاذب قیمت اراضی و بورس بازی آن، افزایش نابرابری در سبک مساکن روستایی، تخریب حریم منابع طبیعی نظیر جنگل، ضعف از امکانات زیربنایی ـ رفاهی و مانند آن. بنابراین پژوهش حاضر قصد دارد به بررسی این اثرات و تغییرات بپردازد.هدف اصلی در این تحقیق، بررسی نقش فعالیتهای گردشگری بر تغییرات کالبدی روستا شهرها(مطالعه موردی: اوشان- فشم- میگون) می‌باشد که براساس آن فرضیاتی در مورد رابطه گردشگری با تغییرات محیطی، بافت کالبدی،تاسیسات زیربنایی و تسهیلات خدماتی- رفاهی مورد آزمون قرار می گیرد. تحقیق حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از مشاهدات میدانی و تکمیل پرسشنامه انجام گرفته‌است. جامعه آماری آن شامل 2022 خانوار ساکن در روستاشهر فشم( دارای سه نقطه شهری: اوشان، شم و میگون) می باشد ، که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه آماری برابر 89 پرسشنامه تعیین و به نسبت در نقطه شهری اوشان 26 پرسشنامه، در نقطه شهری فشم 32 پرسشنامه و در نقطه شهری میگون 31 پرسشنامه در  میان خانوار به شیوه تصادفی که دارای بیشترین شانس برابر برای همه افراد جامعه آماری جهت قرار گرفتن در نمونه آماری است توزیع شد. متغیر مستقل این تحقیق تغییرات کالبدی و متغیر وابسته فعالیتهای گردشگری در منطقه مورد مطالعه است که پس از جمع آوری اطلاعات بوسیله پرسشنامه با استفاده از نرم افزار  spss و با استفاده از روشهای آماری چون آزمون همبستگی R  پیرسون، آزمون t معناداری و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج آزمون فرضیات نشان داد که در نقطه شهری اوشان بین گردشگری و تغییرات بافت کالبدی رابطه معکوس وجود دارد یعنی با افزایش یکی دیگری کاهش میابد اما بین گردشگری و تخریب باغات و اراضی کشاورزی( تغییرات کالبدی)و گردشکری و بهبود خدمات زبربنایی و تسهیلات رفاهی رابطه وجود دارد. در نقطه شهری فشم میان گردشگری و تغییرات بوجود آمده بافت کالبدی، تخریب باغات و اراضی کشاورزی( تغییرات کالبدی) و بهبود خدمات زیربنایی و تسهیلات رفاهی رابطه وجود دارد. اما در نقطه شهری میگون رابطه میان گردشگری با تخریب باغات و اراضی کشاورزی( تغییرات کالبدی) و گردشگری با بهبود خدمات زیربنایی و تسهیلات رفاهی تایید شد اما در رابطه میان گردشگری و تغییرات بافت کالبدی ضمن رد فرض پژوهشی رابطه معکوس بین این دو متغیر نشان داد که با افزایش یکی دیگری کاهش میابد و بالعکس.

واژگان کلیدی: فعالیت های گردشگری، تغییرات کالبدی، بافت کالبدی، خدمات زیربنایی و تسهیلات رفاهی، تاسیسات زیربنایی ، اوشان، فشم، میگون، روستاشهر.

نقش فعالیتهای گردشگری بر تغییرات کالبدی روستا شهرها(مطالعه موردی: اوشان- فشم- میگون)

فهرست مطالب

عنوان                                                         صفحه

فصل اول:کلیات تحقیق. 1

مقدمه. 2

1-1- بیان مساله.. 3

1-2- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق.. 5

1-3- پیشینه تحقیق.. 7

1-4- اهداف تحقیق.. 12

هدف اصلی. 12

اهداف فرعی. 12

1-5- سوالات تحقیق.. 13

1-6- فرضیه های تحقیق.. 13

1-7- مدل تحقیق.. 14

1-8- روش تحقیق.. 14

1-9- قلمرو تحقیق.. 15

قلمرو موضوعی. 15

قلمرو مکانی. 15

قلمرو زمانی. 17

1-10- جامعه آماری و حجم نمونه.. 18

1-11- محدودیت ها و مشکلات تحقیق.. 21

فصل دوم: چارچوب نظری تحقیق. 23

مقدمه. 24

1-2- تعریف گردشگری.. 24

1-1-2- انواع گردشگری.. 27

2-2- گردشگری روستایی.. 29

2-2-2- اصول کلی در گردشگری روستایی را می توان به شاخه های زیر تقسیم نمود  33

3-2- توسعه پایدار.. 34

1-3-2- مفهوم توسعه روستایی.. 34

2-3-2- مفهوم توسعه ی پایدار گردشگری روستایی.. 36

4-2- مدل ها نظری:.. 38

4-2-1- سه دیدگاه مهم در گردشگری روستایی عبارتند از:.. 38

4-2-2- تاثیرات شهر بر روستاهای اطراف.. 41

4-2-2-1- از بعد زيست محيطي.. 41

4-2-2-2- از ديدگاه جمعيتي.. 41

4-2-2-3- از ديدگاه اجتماعي- فرهنگي.. 42

4-2-2-4- از بعد اقتصادي.. 42

4-2-2-5- از بعد فضايي - کالبدي.. 43

4-2-2-6- از بعد سياسي و نهادي - مديريتي.. 45

2-4-3- راهبردهای توسعه.. 47

4-2-3-1- دیدگاه بهبود و اصلاح.. 49

4-2-3-2- راهبرد تکنوکراتیک.. 49

4-2-3-3- راهبرد اصلاح طلبانه.. 50

4-2-3-4-دیدگاه دگرگون سازی.. 50

الف) طرح های اسکان. 51

ب) اصلاحات ارضی. 52

4-2-5- اثرات گردشگری بر نواحی روستایی.. 52

5-2- کارکردهای توریسم روستایی.. 55

6-2- مدیریت گردشگری و نقش آن در توسعه ی روستایی.. 56

7-2- محصول گردشگری روستایی.. 56

8-2- خانه های دوم.. 57

1-8-2- ﮔﻮﻧﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ  ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي دوم و اﺛﺮات آندر روﺳﺘﺎﻳﻲ ﻧﻮاﺣﻲ :   58

1-8-3- تعریف و مفهوم گردشگری خانه های دوم.. 59

2-8-4- اثرات کالبدی خانه های دوم در نواحی روستایی.. 61

نتیجه گیری. 63

فصل سوم: ویژگیهای جغرافیایی منطقه. 70

4-1- موقعیت جغرافیایی:. 71

4-1-1-استان تهران.. 71

4-1-2- شهرستان شمیرانات در تقسیمات کشوری ایران.. 74

4-1-3- بخش رودبارقصران.. 76

4-2- زمین شناسی:.. 77

4-2-1- زمین شناسی:.. 77

4-2-2- اقلیم:.. 80

4-2-2-1- آب و هوا:.. 80

4-2-2-2- منابع آب:.. 82

4-2-3- اکوسیستم:. 85

4-2-3-1 پوشش گیاهی و زندگی جانواری:.. 87

4-3- ویژگی های جمعیت انسانی:.. 90

4-3-1- جمعیت:.. 90

4-3-1-2- توزيع سني.. 91

4-3-1-2- توزیع سنی جمعیت.. 92

4-3-1-3-  سواد و تحصیلات.. 93

4-3-1-4- بعد خانوار.. 94

4-3-1-5- مهاجر فرستي و مهاجر پذيري.. 96

4-3-2- ویژگی های تاریخی:.. 96

4-3-2-1- وجه تسمیه:.. 96

4-3-2-2- جاذبه های مذهبی-تاریخی-ورزشی رودبارقصران.. 99

4-3-2-3- ویژگی های اجتماعی:. 103

4-3-2-3-1- معرفی نژاد مردم قصران (اجتماعی).. 103

4-3-2-3-2-زبان گفتاری.. 104

4-3-2-3-3-آداب و رسوم.. 105

مراسم عروسی. 105

4-3-3- ویژگی های اقتصادی:.. 105

4-3-4- ویژگی های کالبدی:.. 106

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری. 109

مقدمه:. 110

4-1- توصیف متغیر وابسته و متغیر مستقل:.. 110

4-2- اطلاعات توصیفی.. 112

4-2-1- متغیرهای زمینه ای:.. 112

4-2-2- توصیف متغیرهای اصلی:.. 116

4-2-2-1- توصیف متغیر وابسته:.. 116

4-2-2-2- توصیف متغیر مستقل:.. 120

4-3- بررسی فرضیه‌های پژوهش.. 122

4-3-1- آزمون های معناداری(T-test):.. 122

4-3-2- آزمون فرضیات:.. 124

نقش فعالیتهای گردشگری بر تغییرات کالبدی روستا شهرها(مطالعه موردی: میگون، اوشان و فشم):. 124

4-3-3- تحلیل رگرسیونی:.. 128

نقش فعالیتهای گردشگری بر تغییرات کالبدی روستا شهرها(مطالعه موردی: میگون، اوشان و فشم):. 128

4-4 روایی و پایایی تحقیق:.. 132

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات. 133

5-1- نتایج یافته ها:.. 134

5-2- اثبات آزمون فرضیه ها:.. 135

5-2-1- فرضیه اول:.. 135

5-2-2- اثبات آزمون فرضیه دوم.. 136

5-2-3- اثبات آزمون فرضیه سوم.. 136

5-3- نتیجه گیری کلی.. 145

5-4- پیشنهادات. 146

فهرست منابع فارسی:. 148

فهرست منابع انگلیسی:. 150

ضمائم.............................